سه سال است که دورترین و خلوت ترین شهرهای ایران را برای گذراندن تعطیلات عید انتخاب می کنم.
نوروز سال ۹۷ توفیقی بود تا مسیر تهران – جندق- مصر – حلوان – طبس – بیرجند را در رفت، و بیرجند – انارک – تهران را در برگشت با گروهی حرفه‌ای و خوش اخلاق سپری کنم. و اما توفیق بیشتر این بود که تمامی مسیر را (به غیر از طبس) در خانه‌ها و کاروانسراهای بوم گردی تجربه کردم. و اما تجربه این سفر:
اول اینکه این مسیر به شدت خلوت بود. البته زمانبندی دقیق برای رفت و برگشت بسیار مهم است. گرچه راه‌ها کماکان نامناسب و اکثرا یک جاده باریک است اما بومگردی در این مناطق مناسب و بسیار پیشرفت خوبی داشته. قیمت بسیار مناسب، غذاهای بومی ارزان و با کیفیت (به استثنای طبس و ازمیغان) و محل‌های اقامت بسیار تمیز و مرتب بودند. اعتماد در رزرو و پرداخت مبلغ نیز به شدت افزایش پیدا کرده به طوری که در مصر بدون پرداخت یک ریال محل را ترک کردیم تا در جای مناسب و با اینترنت بهتر پرداخت را انجام دهیم. تنها نکته‌ای که ممکن است در نظر بعضی منفی باشد اشتراک سرویس‌ها و حمام است که با توجه به تمیز بودن برای تیم ما تجربه منفی نبود.
اقامتگاه های مسیر عبارت بودند از : ارگ جندق، ساحل کویر مصر، کاروانسرای حلوان، اقامتگاه زاغ بور بیرجند و کارونسرای انارک (آقا سیاوش).
متاسفانه اقامتگاه شهر طبس به علت خارج بودن از شهر از لیست ما خارج شد و در خانه‌ای در خود شهر ماندیم که کیفیت مناسبی نیز نداشت. رستوران‌های طبس هم به غیر از یکی (متعلق به سازمان میراث فرهنگی) شلوغ بود و کیفیت پایینی داشتند که برای شهر بزرگ و استراتژیکی مثل طبس اصلا مناسب نبود.
رزروها از تهران انجام شد (به غیر از کاروانسرای انارک) و همه اقامتگاه‌ها اطاق خالی فراوان داشتند. در حلوان به دلیل ناهماهنگی نماینده رزرو نتوانستیم شب را در کاروانسرا بمانیم و در منزل یکی از مدیران کاروانسرا مهمان شدیم که بسیار تمیز و مرتب و با امکانات کافی (حتی پارکینگ) بود.
طبیعت زیبا و بکر این مناطق، کویرهای استثنایی، دریاچه های نمک، کال‌های دیدنی، آبشار و چشمه‌های زیبا این مناطق دیدنی است و غیر قابل توصیف. شهر طبس که با بوی بهار نارنج اشباع شده و فراوان در همه جایش چشمه و رودخانه دیده می‌شود می‌تواند هدف گردشگری و برنامه‌ای منحصر به خودش باشد. تا دلتان بخواهد طبیعت عجیب و باور نکردنی دارد و تا دلتان بخواهد تاریخ و فرهنگ از سر و رویش می‌بارد. در طبس خوشبختانه امکان داشتن راهنمای محلی وجود داشت. بافت سرسبز اطراف طبس و بیرجند نوید سال نو می داد. و رمل‌های کویر مصر و جندق و حلوان هنوز خنک و مرطوب بود.
مردمان این مناطق کویری مثل همه مردم ایران بسیار مهمان نواز، صبور، مهربان و خوش اخلاق بودند. نکته قابل توجه این که اغلب اداره اقامتگاه‌ها به صورت خانوادگی بود و زنان دوشادوش همسران و بچه‌ها مخصوصا در پخت و سرو غذای بومی کمک می‌کردند. در مصر و حلوان امکانات تفریح سافاری، شتر سواری و موتور سواری نیز میسر بود که البته فرصت های مغفول بسیار زیادی در کارآفرینی این مناطق وجود دارد و متاسفانه به دلیل نبود تبلیغات کافی و صحیح شهرهای بزرگ بیشتر کویر مصر و انارک را می‌شناسند.
گرچه بارندگی های زمستان کم آبی را در آن منطقه نشان نمی‌داد اما سطح پایین آب بند بیرجند هشداری بود که ممکن است در صورت رویارویی با تابستان داغ مشکل ساز شود. هوای مناطق در عید نوروز بسیار مناسب سفر بود و فقط گرمای ظهر کویر مصر و طبس هنگام برگشت مقداری زیاد بود. در راه بیرجند از طبس سری به روستای زیبای اصفهک زدیم.
تنها علتی که می توان عدم اقبال مسافرین به این مناطق را توجیه کرد نبود راه های مناسب ارتباطی و تبلیغات گردشگری صحیح بود. گرچه راه طبس به بیرجند در حال بازسازی بود اما هنوز بهره برداری شروع نشده بود و راه کماکان دوطرفه و در شب بسیار تاریک بود. پتانسیل بالای گردشگری و توریسم در این شهرها به قدری بالاست که برای گردش هر کدام از شهرهای بیرجند و طبس و اطراف آن باید حداقل ده روزی کنار بگذارید. برنامه‌های نوروزی و تنوع سوغات مخصوصا در بیرجند عالی بود.
مدیریت دولتی آثار باستانی متاسفانه سرشار از بی‌تدبیری بود به حدی که باعث اعتراض ما به مدیر چند قسمت در بیرجند شد اما سطح فرهنگ عمومی و شهروندی در برخورد با مسافرین، پاکیزه نگه داشتن تفرجگاه‌ها و ارائه خدمات گردشگری و محصولات بومی به حد قابل قبولی بود. این نشان دهنده این است که مردم خودشان خوب می‌توانند گردشگری را مدیریت کنند و دولت باید به جای تصدی‌گری زیرساخت ها را بهبود بخشد.
خلاصه اینکه امتحان این مسیرطولانی حتی با فرزندان خردسال برای سفر دو هفته ای و بیشتر می‌ارزد.
و البته امکانات سفر را بیش از پیش تقویت کنید تا کویر مانده نشوید!